Νυμφαίο

Στους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής του Αμυνταίου, κυρίαρχη θέση όσον αφορά την αρχιτεκτονική κατέχει το Νυμφαίο, που διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη την εικόνα που είχε κατά το μεσοπόλεμο.

Το Νυμφαίο είναι χαρακτηρισμένος διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός, χτισμένος σε υψόμετρο 1.350 μέτρων στα ανατολικά του Νομού και πάνω στο όρος Βίτσι. Το φυσικό περιβάλλον του χωριού είναι μοναδικό, αφού ο οικισμός περικλείεται από δάση οξιάς, φυσικούς βοσκότοπους και άλλες καλλιεργούμενες εκτάσεις.

Σύμφωνα με την παράδοση, αλλά ιστορικές πηγές, το Νυμφαίο ιδρύθηκε γύρω στα 1350 από Βλάχους φύλακες των οδών της βυζαντινής Αυτοκρατορίας που κατέφυγαν στα βουνά μετά την Τουρκική κατάκτηση. Κατά την Οθωμανική περίοδο ο οικισμός αναπτύχθηκε χάρη στις εμπορικές σχέσεις των πλούσιων Νεβεσκιωτών με την Κεντρική Ευρώπη και την Αίγυπτο, οι οποίες έφτασαν στο απόγειό τους τον 19^ο αι. Κατά τα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα οι κάτοικοι του Νυμφαίου έπαιξαν ενεργό ρόλο, με την ακμή του οικισμού να συνεχίζεται και κατά το Μεσοπόλεμο.

Σήμερα ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται σε 413 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την υλοτομία. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της ανάπτυξης του εναλλακτικού τουρισμού στην περιοχή, έχει αυξηθεί σημαντικά και ο αριθμός των νεώτερων ανθρώπων που ασχολούνται και με τον τουρισμό. Έτσι, παρατηρείται μία μεγάλη ανάπτυξη επιχειρήσεων εστίασης και φιλοξενίας επισκεπτών (παραδοσιακοί ξενώνες, εστιατόρια, καφέ), καθώς και καταστημάτων παραδοσιακών ειδών και προϊόντων.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η εικόνα του οικισμού είναι επιβλητική με τους λιθόστρωτους δρόμους όπως και το σύνολο των κτιρίων κτισμένων από εμφανή πέτρα και ιδιόμορφες στέγες από λαμαρίνα. Η οικονομική άνθιση του Νυμφαίου (αποτέλεσε ξακουστό κέντρο αργυροχρυσοχοϊας) διαφαίνεται ξεκάθαρα στα κτίρια του οικισμού. Στα παλιότερα παραδείγματα των οικιών συναντούμε κατόψεις μορφής «Γ» «Π» και ορθογωνικές και απλή μορφολογία στις όψεις. Τα παραδείγματα των αρχών του 20ου αιώνα χαρακτηρίζονται από τριμερή συμμετρική διαίρεση της όψης με το κεντρικό τμήμα σε ελαφρά προεξοχή και αετωματική απόληξη, ενώ συνυπάρχουν και παραλλαγές αυτού του τύπου πάντα με κλασικιστικές επιρροές. Τέλος τα κτίρια του 2ου τετάρτου του 20ου αιώνα αποτελούν μορφολογική εξέλιξη των προγενέστερων και τα χαρακτηρίζει η μπαρόκ, καμπύλη, αετωματική απόληξη.

Εντυπωσιακός είναι ο εσωτερικός χώρος των κατοικιών με τον αξιόλογο ζωγραφικό διάκοσμο, τα μιντέρια και τα τζάκια στα υπνοδωμάτια και στην μεγάλη κεντρική σάλα.

Ξεχωριστή θέση στον οικισμό κατέχει η Νίκειος Σχολή (1928) που χτίστηκε με σχέδια που έφερε από την Σουηδία ο ευεργέτης Ι. Νίκου και λειτούργησε ως διδασκαλείο και η τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα σε σχήμα «Π» του Αγίου Νικολάου (1867). Σύμφωνα με την τοπική παράδοση για την κατασκευή της εκκλησίας οι τεχνίτες και τα σχέδια έφτασαν στο Νυμφαίο από την Κωνσταντινούπολη. Ο ναός κάηκε το 1944 και πρόσφατα επισκευάστηκε ριζικά. 

Επιπλέον, στο Νυμφαίο υπάρχουν σημαντικά αξιοθέατα και δομές ενημέρωσης των επισκεπτών, όπως τα παραδοσιακά αρχοντικά, η Νίκειος Σχολή, το Λαογραφικό Μουσείο και το καταφύγιο για την καφέ αρκούδα της περιβαλλοντικής οργάνωσης ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ.

Καταφύγιο Αρκούδας © Οδ. Χλωρίδης/Αρκτούρος

Όλα τα παραπάνω στοιχεία πολιτισμού και παράδοσης, οι συνεχώς βελτιούμενες υποδομές και το απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον έχουν μετατρέψει τα τελευταία χρόνια το Νυμφαίο σε έναν από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΔΡΑ του ΔΗΜΟΥ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ

Η ελληνική πολιτεία αναγνωρίζοντας την ιστορική πορεία, αλλά και τις αναπτυξιακές προοπτικές του Νυμφαίου όρισε τον οικισμό μέσα από τις ρυθμίσεις του «Καλλικράτη» ως Ιστορική Έδρα του Δήμου Αμυνταίου.

Πηγές: Αντιπεριφέρεια Φλώρινας, Δήμος Αμυνταίου