Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα βρίσκεται στο Ντολτσό της Καστοριάς, μια παραδοσιακή συνοικία με εξαιρετικά κτίρια Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Πρόκειται για ένα  αρχοντικό  του 18ου αιώνα που άνηκε στον Αναστάσιο Πηχιών, του οποίου ο εγγονός το δώρισε με σκοπό την ίδρυση και στέγαση του Μουσείου.   

Βιβλιοθήκη Μουσείου

Αναστάσιος Πηχιών

Ο Αναστάσιος Πηχιών ήταν εθνικός αγωνιστής και εκπαιδευτικός, βλάχικης καταγωγής, γεννηθείς στην Αχρίδα το 1837. Το 1865 διορίστηκε στην Καστοριά ως εκπαιδευτικός σε ελληνικό σχολείο και το 1867 ίδρυσε μαζί με άλλους Έλληνες την Νέα Φιλική Εταιρεία για να προετοιμάσουν το έδαφος για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Ταυτόχρονα ως εκπαιδευτικός, κατέβαλλε προσπάθειες για την ίδρυση και άλλων ελληνικών σχολείων αλλά και την στελέχωση τους.  Στην Νέα Φιλική Εταιρεία ίδρυσε μυστικά 25 αντάρτικα σωματεία που μέλη της υπήρξαν εκτός από Ελληνόφωνους, σλαβόφωνοι με ελληνική συνείδηση.  Για την δράση του αυτή φυλακίστηκε στο Μοναστήρι, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε σε φυλακές στην Πτολεμαϊδα της Συρίας. Μετά την απόδραση του, πήγε στην Αθήνα και με την αμνηστία που δόθηκε το  1908 επέστρεψε στην Καστοριά, όπου πριν πεθάνει το 1913 πρόλαβε να την δει ελεύθερη.

Στολή Μακεδονομάχου

Στους χώρους του μουσείου θα βρείτε αρκετά κειμήλια απογόνων Μακεδονομάχων, στολές τόσο Μακεδονομάχων όσο και τοπικές της Καστοριάς, χάρτες, όπλα αλλά και φωτογραφίες εποχής. Το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων προέρχεται κυρίως από δωρεές οικογενειών της Καστοριάς. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο χώρος της βιβλιοθήκης στο υπόγειο του κτιρίου που περιλαμβάνει πολύτιμους τόμους και βιβλία. Στον προαύλιο χώρο στο πίσω μέρος διενεργούνται υπαίθριες εκθέσεις και εκδηλώσεις.