Η Ι.Μ. Αγίου Αθανασίου Εράτυρας

Άνοιξη, Δήμος Βοΐου, Θρησκευτικά μνημεία, Καλοκαίρι, Κοζάνη, Φθινόπωρο, Χειμώνας

ΕΡΑΤΥΡΑ | ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Εράτυρα, η παλιά Σέλιτζα, είναι μια από τις ανθούσες κοινότητες της Περιφερειακής Ενότητας της Κοζάνης, στον Δήμο Βοΐου. Το Μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται τρία χιλιόμετρα βόρεια της κοινότητας, στους νότιος πρόποδες του Σινιάτσικου (Όρος Άσκιο), σε γραφικότατη τοποθεσία. Το σημερινό καθολικό της Μονής, σύμφωνα με επιγραφή χαραγμέη στην δεξιά γωνία του τοίχου, είναι κτίσμα του 1797. Το ίδιο έτος ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Νεόφυτος γράφει ιδιοχείρως στον κώδικα της μητροπόλεως ότι το μοναστήρι πυρπολήθηκε από κακοποιούς και ανοικοδομήθηκε επί των ημερών του. Η γραπτή αυτή μαρτυρία επιβεβαιώνει ότι ο ναός του 1797 δεν είναι ο πρώτος και ότι το μοναστήρι ιδρύθηκε παλιότερα.

Καθολικό Ι. Μ. Αγίου Αθανασίου Εράτυρας © ΕΤΔΥΜΑ

Κατά το χρονικό διάστημα 1700-1794 το μοναστήρι ακμάζει, καθώς φαίνεται από τη μεγάλη βιβλιοθήκη που διέθετε και τους εγγράμματους μοναχούς που καλλιεργούσαν τη μουσική και την αγιογραφία.

Η οικονομική και πνευματική άνοδος της Εράτυρας κατά το 18ο αιώνα είχε τον αντίκτυπο της στο μοναστήρι της. Την πολύπλευρη δραστηριότητα του μοναστηριού διέκοψε η καταστροφική πυρπόληση του το 1974, της οποίας δεν γνωρίζουμε την έκταση, φαίνεται όμως πως ήταν σχεδόν καθολική.

Μονή Αγίου Αθανασίου © ΕΤΔΥΜΑ

Το μοναστηριακό συγκρότημα, ακολουθώντας την επικρατούσα μοναστηριακή αρχιτεκτονική, περιλάμβανε στο μέσο το καθολικό και γύρω τα διώροφα κτίσματα με ψηλούς τοίχους και πολεμίστρες. Στη βόρεια πλευρά κτίστηκε ένας οχυρωματικός πύργος,στερεότατο οικοδόμημα, η περιώνυμη “Κουλια” στην οποία εύρισκαν καταφύγιο σε καιρούς διώξεων και επιδρομών οι Ερατυρείς. Η ανέγερση συνεχιζόταν επί πολλά χρόνια, αφού ο Άγγλος περιηγητής W. Leake όταν το 1805 πέρασε από το μοναστήρι, βρήκε μόνο τρεις μοναχούς, γιατί οι άλλοι ταξίδευαν για να συγκεντρώσουν χρήματα και να τελειώσουν οι εργασίες.

“Εντός του καθολικού υπάρχει έχει ένα υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογες φορητές εικόνες. “

Το μοναστήρι συντηρεί και εκτρέφει ποίμνιο 300 περίπου αιγών, ενώ από το 2010 σε χώρο της Ι.Μ. λειτουργεί αποστακτήριο για παραγωγή ροδελαίου από την απόσταξη ρόδων που καλλιεργούνται στην ευρύτερη περιοχή του Βοΐου.